به نقل از «تسنیم»

مؤدب: با کم شدن مجلاتی مانند سوره جامعه فرهنگی را از دست می‌دهیم

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۴۵۲۱۴

سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «خط سوره» روز گذشته ۲۶ فروردین با محوریت نسبت سوره با ادبیات با حضور علی محمد مؤدب، شاعر و دستیار وزیر فرهنگ و ارشاد در امور شعر، قاسمعلی فراست نویسنده و منتقد ادبی و نعمت الله سعیدی، پژوهشگر و نویسنده برگزار شد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، در سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «خط سوره» که با موضوع ادبیات بود، کارشناسان به بررسی تاریخی سوره و اینکه چه تأثیراتی بر فضای حوزه ادبیات گذاشته است پرداختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در بخش آغازین این جلسه که به بهانه هفته هنر انقلاب و شهادت سید مرتضی آوینی برگزار شد، به وقایع تاریخ ادبیات در دهه 40 و تشکیل  دو جبهه در ادبیات که یکی به هنر برای هنر اعتقاد داشتند و دیگری هنر را متعهد به سیاست می‌دانستند،  اشاره شد و در ادامه تشریح شد که با تغییر سیاست‌گذاری‌ها، برخی از اهالی حوزه ادبیات به انتقادات درون جامعه روی آوردند  و در نهایت زمینه رشد هنر مهیا شد. در این میان مجله سوره نیز با موضع انقلابی که شامل انتقاد به مسائل داخلی هم می شد زمینه رابطه دوسویه با مخاطبان را بدست آورد.

دارابی: اگر آوینی نبود هنر انقلاب تبدیل به سینمای تارکوفسکی می‌شد

ادبیات باید مخاطب عام داشته باشد

قاسمعلی فراست، نویسنده و منتقد ادبی در این نشست به این نکته پرداخت که ما سه نوع زبان داریم؛ زبانی که منظورمان را به دیگران می‌رسانیم، زبان ادبی و دیگری زبان دل است. زبان هنر زبان معجزه‌گونه‌ای است و ادبیات زبانش اشاره و تخیل است. دریافتن این نوع زبان کار کسانی است که با ادبیات سر و کار دارند.  وی در سخنانش به این موضوع اشاره کرد که ادبیات باید مخاطب عام داشته باشد و همچون خورشید بر همه بتابد و فردی که مسئولیت امر ادبی را پذیرفته باید مخاطب و خیر عموم افراد باشد.
 
وی در بخش دیگری از سخنانش محدود کردن ادبیات به برخی جریان‌ها و سلایق را امری آسیب‌زننده به این حوزه معرفی کرد و افزود: باید نگاه به ادبیات نگاه غیرمکتبی، غیرقومی و غیرحکومتی باشد چراکه ادبیات برای انسان است و اگر مخاطب آن را نادیده بگیریم، در حقیقت نه ادبیات را شناخته‌ایم و نه کار ادبی انجام داده‌ایم.
 
وی تأکید کرد: باید ادبیات را آزاد بدانیم و چارچوبی برایش قائل نشویم چراکه ادبیات صدایی برای تمام دلهایی است که تشنه فهمیدن و رشد هستند.
 
سعیدی نیز در این نشست نگاه ادبیات فارسی را از ابتدا سیاسی دانست و به این نکته اشاره کرد که ادبیات نوعی عریانی سیاسی دارد و حوادث در طول تاریخ به گونه‌ای رقم خورده که می توان داستان و شعر سیاسی گفت.  
وی انقلاب اسلامی را انقلابی کاملاً ادبی معرفی کرد که سلاح انقلابیونش سرود و شعار بود.
 
علی محمد مؤدب شاعر و دستیار وزیر فرهنگ و ارشاد در امور شعر نیز تاریخ شعر و داستان را تاریخ شکفتن از نوعی ناامیدی دانست. وی در سخنانش به اینکه کلمه با قدرت سر وکار دارد و کلمات دارای قدرت هستند پرداخت.
وی در اشاره به خاطراتش گفت: در سوره سعی کردیم آن چیزی که از انقلاب اسلامی درک کرده بودیم و هویت انقلاب اسلامی بود را شرح دهیم.
 
مودب با اشاره به اینکه پیش از انقلاب با بعد از انقلاب بسیار متفاوت است بیان کرد: زبان از حالت اشارت به بشارت دادن تغییر می‌کند. بشارت می‌آید به عصری که دیگر حرف می‌زند و ناگفته‌های خود را می‌گوید. ادبیات ایران می‌آید و در طول تاریخ مخاطبش را تربیت می‌کند.
 
مودب در بخشی از سخنانش  به تحول و درخشش جوانان حوزه ادبیات که به واسطه فعالیت و ایجاد فضای حسی مجله سوره شکل گرفت اشاره کرد.
 
اهمیت حقیقت و معنویت 

قاسمعلی فراست نویسنده و منتقد ادبی نیز در ادامه این نشست اظهار کرد: مخاطب ادبیات، مخاطب زبان دل است و زبان دل، زبان فطرت است که با حقیقت‌یابی سنخیت دارد. همچنین علت وجودی ساخت اسطوره و افسانه و عرفان، ذات بشر است که به دنبال معنویت می‌رود بنابراین در این حوزه حقیقت و معنویت از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
 
وی خاطر نشان کرد:  وقتی حوزه اندیشه هنر اسلامی تاسیس شد افرادی چون طاهره صفارزاده، مهرداد اوستا و علی معلم به حوزه هنری می‌آمدند و هیچ اهل ادبیاتی نبود که بداند چنین بزرگانی در اینجا حضور یافته‌اند و به این جمع نپیوندد. چنین افرادی فضا را برای جذب افرادی چون من که در آن دوره جوانی روستایی بودم باز کردند. در آن زمان حکیمی تاکید داشت که باید ادبیات کودک در حوزه هنری آموخته شود. همچنین در سالهای 1358 تا 1363 تعداد هنرمندان سوره اعم از داستان‌نویس، شاعر، کارگردان و ... به قدری زیاد بود که از 100 نفر 85 نفر هنرمند بودند. در آن دوره حضور افرادی چون حکیمی باعث می‌شد تا افراد غیرهمفکر هم در اینجا جمع شوند و هنرمندان خودشان از حوزه هنری نگهبانی کنند. لازم بود این نگاه و سعه صدر امروز بیشتر شود و مسائلی که ادبیات را محدود و نارس می‌کند، رفع شوند.

فراست در حالیکه از دغدغه‌مندی خود نسبت به حوزه ادبیات اشاره داشت به این نکته تاکید کرد که باید این موضوع که مخاطب کم شده را بپذیریم و اشتباهاتمان را قبول کنیم و بگوییم حوزه هنری امکانی را فراهم کرده که همه افراد رشد کنند و صرفا داستان و آثار یک قشر چاپ نشود.
 
سعیدی نیز بخشی از هنر ادبیات اصیل را ادبیات و هنر ناامیدی معرفی کرد و در ادامه به ویژگی‌هایی چون جاذبه حداکثری شهید مرتضی آوینی اشاره کرد و گفت: دوره سردبیری آوینی یک فضای سلبی و ایجابی است. آوینی افرادی را انتخاب می‌کند و جاذبه حداکثری دارد و از نظر تئوریک هم حالت سلبی دارد.
 
وی افزود: در دوران سردبیری آقای جلیلی، او نیز می‌داند که چه چیزی می‌خواهد. شناخت دارد، هویت دارد و پاتوقی را می‌سازد و مهم‌ترین ویژگی‌اش این است که نماینده مخاطب عام است. به این دلیل توفیقات و برکات خوبی هم دارد.
 
وی در سخنانش به این نکته تاکید کرد که امروز هر رسانه که پرچم و هویت نداشته باشد مخاطبی هم نخواهد داشت بنابراین باید صادقانه پیش رفت و صراحت داشت.

ادبیات میز گفتگوی نخبگان است

علی محمد مؤدب، شاعر و دستیار وزیر فرهنگ و ارشاد در امور شعر به اهمیت فراهم شدن شرایطی اشاره کرد که افرادی که نظرات متفاوت و مخالف دارند هم بتوانند صحبت کنند. وی افزود: ادبیات، میز گفتگوی نخبگان است و افراد باید آنجا نظرات و حرف‌هایشان را مطرح کنند. اگرچه ممکن است اشتباهاتی وجود داشته باشد ولی در میز گفتگو نباید افراد را حذف کرد.
 
وی با تاکید بر اینکه باید در حوزه داشته‌هایمان بیشتر کار شود اظهار کرد: ما نشریه همچون مجله سوره کم داریم و امروز با کم شدن آنها جامعه فرهنگی را از دست می‌دهیم. ما زبان گفتگو را از دست دادیم و بعد تعجب میکنیم که چرا آدم‌ها را از دست داده‌ایم. ما مجله‌هایی که از چهره‌هایمان دفاع کنند، کم داریم.
 
مودب گفت: وقتی زبان گفتگو با افراد را از دست می‌دهیم و به عنوان یک مجموعه از پدیده‌ای چون فوتبال که زبان مشترک با بخشی از مردم است استفاده نمی‌کنیم دچار شکاف در ارتباط با قشر جوان می‌شویم.

قاسمعلی فراست نویسنده و منتقد ادبی در بخش پایانی به اهل تعامل بودن رئیس کنونی حوزه هنری اشاره کرد و در ادامه پیشنهاد برگزاری نشست‌هایی با افراد فراجناحی در دانشگاه‌ها یا فرهنگسراها و دیگر اماکن را مطرح کرد. 

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: حوزه هنری هفته هنر انقلاب اسلامی شهید آوینی نویسنده و منتقد ادبی حوزه ادبیات حوزه هنری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۴۵۲۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طریقه خواندن نماز شب و فضیلت آن

«نماز شب» یکی از نماز‌های مستحب است که در اسلام بر خواندن آن تاکید زیادی شده و برای آن پاداش‌های بسیاری ذکر گردیده است. نقل شده است که در مجلس اول ملاقات مرحوم علامه طباطبایی (ره) با استاد اخلاق خود، مرحوم آقا سید علی قاضی (ره)، مرحوم قاضی به ایشان فرموده‌اند: فرزندم! اگر دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، اگر آخرت هم می‌خواهی نماز شب بخوان.

فضیلت نماز شب

به گزارش صدا و سیما، امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می‌گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می‌کند، اندوه را برطرف می‌سازد و چشم را جلا می‌دهد.» رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند: «نماز شب وسیله‌ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه.» امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «در خانه‌هایی که نماز شب خوانده می‌شود و قرآن تلاوت می‌گردد، آن خانه‌ها نزد آسمانیان هم، چون ستاره درخشانند.»

کیفیت

نماز شب مجموعاً یازده رکعت است:

۱. هشت رکعت آن دو رکعت، دو رکعت، مانند نماز صبح خوانده می‌شود و این چهار دو رکعتی؛ به نیت نماز شب می‌باشد.

۲. دو رکعت نماز شَفْعْ: بهتر است در رکعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.

۳. یک رکعت نماز وَتْر: بعد از حمد سه بار سوره توحید و یک بار سوره «فلق» و یک بار سوره «ناس» بخوانیم و می‌توان یک سوره تنها خواند، سپس دست‌ها را برای قنوت به‌سوی آسمان بالا می‌بریم و حاجات خود را از خدا می‌خواهیم؛ و برای چهل مؤمن دعا می‌کنیم؛ و طلب مغفرت می‌کنیم و هفتاد مرتبه می‌گوئیم: «استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه.»

از پروردگار خود طلب آمرزش و مغفرت می‌کنیم و به‌سوی او بازگشت می‌نمایم.

آن گاه ۷ بار می‌گوئیم «هذا مقامُ العائذٍِ بکَ منَ النّارِ»؛ این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می‌برد؛ و بعد از آن ۳۰۰ مرتبه می‌گوییم: «العفو» و سپس می‌گوئیم: «ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّکَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم.»

احکام نماز شب

برای نماز شب احکامی بیان شده است:

نیت

هشت رکعت به نیت نماز شب و سپس دو رکعت نماز شفع و آن گاه یک رکعت نماز وتر، که با فضیلت‌ترین نماز شب، نماز وتر و شفع است و دو رکعت شفع برتر از وتر است.

برای نماز شب می‌توان به نماز شفع و وتر اکتفا کرد و تنگی وقت می‌توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود.

وقت نماز شب

وقت نماز شب از نیمه‌شب تا فجر صادق است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می‌شود؛ و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکی‌های فجر است. البته شخص مسافر می‌تواند نماز شب را پیش از نیمه‌شب بخواند. جوانی که می‌ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود، می‌تواند نماز شب را پیش از نیمه‌شب بخواند.

کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه‌شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می‌ترسد و... می‌توانند نماز شب را قبل از نیمه‌شب بخوانند.

جواز نشسته خواندن

جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتی در حال اختیار. ولی اگر می‌خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند؛ بنابراین باید هشت بار دو رکعت نشسته و هر دو رکعت به یک سلام که جمعاً شانزده رکعت به نیت نماز شب می‌شود، بخواند و دوباره دو رکعت هر دو رکعت به یک سلام به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت هر یک رکعت به یک سلام به نیت نماز وتر.

خلاصه کردن

خواندن سوره در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می‌تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. هم‌چنین قنوت در رکعت‌های دوم مستحب است و می‌تواند بدون قنوت بخواند. نماز وتر یک رکعت است و می‌شود آن را بدون قنوت به جا آورد. همچنین لازم نیست همه یازده رکعت را در یک مجلس و پشت سر هم بخواند، بلکه می‌تواند در دو سه نوبت بخواند، بلکه جدا جدا خواندن افضل است، همان‌طور که رسول خدا تهجد می‌کرد.

بلند خواندن

مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده‌اش کسی می‌خواهد برای به نماز شب برخیزد، بیدار شود، چنان چه در روایت است و برخی از علما نیز تصریح به استحباب جهر (بلند خواندن و مشخص بودن صدا) نموده‌اند.

بدیهی است که استحباب بلند خواندن نماز شب در جایی است که امن از ریا و سُمعه باشد و اگر خدای ناخواسته خوف ریا و سُمعه در بلند خواندن باشد باید آهسته بخواند.